لوله گذاری و نصب منصوبات چاه ها باید طبق قانون انجام شود حتی تغییرات احتمالی در این خصوص هم باید با اخذ مجوز های قانونی لازم انجام شوند. البته تعویض نه، تنها تغییر. کارشناس رسمی دادگستری امور آب در خصوص لوله گذاری و منصوبات چاه ها اظهار نظر میکند.
منصوبات چاه ها و لوله گذاری آن ها ارتباط مستقیمی با توزیع عادلانه آب دارد به همین دلیل هم در صلاحیت کارشناس دادگستری امور آب قرار میگیرد. و ایشان طبق قانون بر عملیات مذکور نظارت میکند.
برداشت آب از چاه ها یا به وسیله شناور های برقی صورت میگیرد و یا به وسیله پمپ و توربین و موتور آبکشی که از سوخت گازوئیل استفاده میکند. و معمولا دولت سهمیه ای را برای سوخت موتور های آبکشی کشاورزی به صورت فصلی بسته به نوع موتور ها در نظر میگیرد.
اینکه از چه نوع شناور و یا توربینی برای برداشت آب استفاده شود و اندازه لوله ها به چه صورت باشد بسیار اهمیت دارد. بر اساس قانون از هر چاهی باید به اندازه مصرف آب برداشت کرد و چون برداشت آب ارتباط مستقیمی با منصوبات چاه دارد بنابراین باید بر این روند نظارت کرد.
این که لوله ها از چه جنسی باشند اهمیت زیادی دارد. چرا که لوله های بی کیفیت دچار خوردگی و شکستگی میشوند و عملیات برداشت آب را دچار مشکل میکنند. بنابراین کارشناس آب توصیه میکند که با توجه به تنوع کیفیت اجناس حتما از لوله های با کیفیت استفاده شود.
اما موردی که مالک چاه موظف است رعایت کند در خصوص سایز چاه و لوله های جدار آن است. برای مثال در صورتی مجوز صادره چاه متاسب با لوله جدار سایز 10 اینچ است حتما باید از این لوله استفاده شود و استفاده از سایر لوله ها نادیده گرفتن مفاد مجوز است و جرم تلقی میشود.
لوله های جدار با توجه به دهانه چاه ها معمولا در سایز های 10، 12، 14 و گاها 16 اینچ هستند که مورد آخر دیگر کاربرد چندانی در چاه های کشاورزی ندارد.
مورد دیگری که کارشناس رسمی امور آب بر آن نظارت میکند، منصوبات چاه اعم از لوله آبکشی، پمپ، شناور یا توربین است. استفاده از هر کدام از این موارد نیز باید بر طبق مجوز صورت گیرد. برای مثال اگر شما مجاز به استفاده از لوله های 3 اینچی هستید یعنی حق برداشت بیشتر از این را ندارید و استفاده از لوله های دیگر مصداق برداشت بی رویه است و جرم محسوب میشود. در خصوص پمپ ها هم همین قاعده صادق است پمپ های آبکشی باید محدود به میزان برداشت آب باشند. شناور ها و توربین ها نیز در جریان برداشت آب نقش اساسی دارند. شناور ها با توجه به قدرت و کیفیتشان ارزیابی میشوند و توربین ها بر حسب طبقه. هر توربین معمولا دارای چند طبقه است. مثلا توربین سه طبقه و یا ده طبقه که هر طبق آن میزان مشخصی از آب را برداشت میکند. برای مثال اگر محدودیت برداشت 3 اینچ باشد باید از توربین های کمتر از 5 طبقه استفاده کرد. البته مسائل دیگری مثل عمق چاه و میزان آب چاه هم مهم هستند و در تعیین نوع شناور و توربین تاثیر گذارند.
پرونده هایی در این خصوص تشکیل شده است که صاحب چاه بدون کسب مجوز اقدام به تغییر در منصوبات چاهش کرده است مثلا لوله سه را به پنج تبدیل گرده و پمپ قدرتمند تری بر روی چاه نصب کرده است. کارشناس رسمی دادگستری امور آب وظیفه بازدید از چاه و شرح تخلف را بر عهده دارد در صورت تایید معمولا جریمه نقدی برای خاطی در نظر گرفته میشود.