احتمالا شما نیز در خصوص معادن غنی در مناطق مختلف کشور شناخت نسبی دارید و بسیاری را میشناسید که این معادن را در اختیار گرفتهاند و درآمد بسیار خوبی نیز از این راه کسب میکنند و سوالاتی در این خصوص دارید؛ چگونه برخی صاحب معدن میشوند؟ روند استخراج در این معادن چگونه است؟ چه هزینهای باید برای دریافت مجوز پرداخت کرد؟ در این یادداشت به کمک کارشناس رسمی دادگستری معادن به سوالات و ابهاماتی که در این خصوص وجود دارند پاسخ خواهیم داد.
این که معدن در چه محلی واقع شده باشد اهمیت اساسی دارد. در بسیاری از مکانها حتی با وجود ذخایر معدنی نیز امکان استخراج وجود ندارد. برای مثال در مراکز نزدیک به آثار باستانی و یا مراکزی که تحت حفاظت محیط زیست قرار دارند نمیتواند عملیات اکتشاف و استخراج را مشخص نمود.
از طرف دیگر برخی از مواد معدنی مانند فلزات گران بها و نفت منحصرا در اختیار دولت هستند و افراد اجازه عملیات اکتشافی و استخراجی ندارند. اما در صورتی که در ملک شما یک معدن یاقوت وجود داشته باشد آیا اجازه کشف و استخراج دارید یا خیر؟ پاسخ این سوال نیز منفی است چون قانون فوق شامل املاک شخصی و دولتی است. در این موراد معمولا بین مالک و دولت توافقی صورت میگیرد و به مالک حق مالکانه پرداخت میشود.
اما در صورتی که در ملک شما یک معدن سنگ وجود داشته باشد صاحب این معدن نیز شما هستید و اجازه اکتشاف و بهره برداری دارید. اما چگونه باید مجوزهای لازم را اخذ نمود؟
از نظر کارشناس رسمی معادن فرآیند کشف و استخراج مجزا از یکدیگرند. روند اکتشاف مقدم بر استخراج است و اولین شرط دریافت مجوز استخراج نیز محسوب می شود. برای دریافت مجوز اکتشاف باید مدارکی مربوط به وجود معدن را به وزارت صنعت و معدن تحویل داد و ابتدا مجوز کشف دریافت کرد.
معمولا کشف معدن به سادگی صورت نمی گیرد و نیازمند اطلاعات تخصصی در این حوزه است. کارشناس معادن و زمین شناسان معمولا قادر هستند با توجه به آزمایشات و استفاده از دستگاههای مختلف مناطقی که دارای مواد معدنی هستند را کشف کنند و اکتشاف را به اسم خود ثبت کنند. استخراج مستلزم ثبت این اکتشاف است. در صورتی که محل مربوط به شخص باشد باید با ایشان توافق نمود تا مجوز استخراج دریافت کرد اما اگر در مناطق تحت مالکیت دولت باشد با کسب موافقت لازم از محیط زیست میتوان مجوز استخراج نیز دریافت کرد. وزارت صمت مسئول دریافت تایید نهایی در این خصوص از مراکزی چون محیط زیست را بر عهده دارد.
البته در صورتی مجوز صادر میشود که اولا معدن آن قدر وسیع نباشد و ثانیا مشکلی برای افراد، محیط زیست و مردم نداشته باشد. صاحبان معادن باید به دولت حقوق دولتی و حق مالکانه نیز بپردازند که این موضوع در ازای برداشت از منابع عمومی دریافت میشود. البته این موارد در مرحله کشف و تجهیز دریافت نمیشود و معمولا بعد از هر دوره مشخص نیز در میزان این حقوق تجدید نظر میشود.
کارشناس دادگستری معادن در صورت بروز موانع و اختلاف در روند کسب مجوز، تهیه طرح درخواست اکتشاف و استخراج، محاسبه میزان حقوق دولتی، محاسبه میزان حق مالکانه، دریافت گواهی اکتشاف و تمدید مجوز بهره برداری از معادن صاحب نظر است.
در صورتی که در خصوص موارد مذکور ابهامی دارید و یا با پرسش هایی در خصوص کشف معدن و کسب پروانه روبرو هستید میتوانید با کارشناس رسمی معادن تماس حاصل فرمایید.