بازنشستگی در سالهایی که به صورت مداوم فعالیتی صورت گرفته است گاها به مثابه مزیتی است که افراد از تلاششان از انجام یک کار دریافت میکنند و حقوق و مزایایی به سبب خدمت افراد در نظر گرفته می‌شود. اما بازنشستگی همواره خوشایند هم نیست. از یک سو گسستی است که شاید از لحاظ روحی چندان خوشایند نباشد و از سوی دیگر انجام امور مربوط به بازنشستگی گاها جنبه فرسایشی پیدا میکند. این جنبه فرسایشی و مشکلات اداری و قانونی در این خصوص را تحت عنوان مشکلات بازنشستگی بررسی نمودهایم.
کارشناس رسمی دادگستری امور آموزشی و کارشناسان امور استخدامی و حتی بیمه در خصوص بازنشستگی اظهار نظر میکنند. دلیل ایجاد صلاحیتهای مختلف برای کارشناسان نیز در انواع بازنشستگی نهفته است. بازنشستگی توافقی، اختیاری، اجباری و قهری را میتوان چهار نوع متمایز بازنشستگی عنوان کرد و از سوی دیگر بازنشستگان کشوری و تامین اجتماعی را هم میتوان به سبب تفاوتهایشان تفکیک نمود.
اما عمده مشکلاتی که بازنشستگان ممکن است با آن روبرو شود چیست؟
برای پاسخ به این پرسش باید هر یک از انواع بازنشستگی مورد بررسی قرار گیرد. برای همه نوع بازنشستگی باید مستندات بازنشستگی آماده گردد و اغلب مشکلات هم در تهیه و یا تفسیر این مستندات است که کارشناس رسمی دادگستری امور اداری و استخدامی به آن میپردازد.
این مشکلات میتواند در خصوص سن بازنشستگی، نوع خدمت، مزایای خدمت، منطقه خدمت، از کار افتادگی، محاسبه حقوق بازنشستگی، سن بازنشستگی در سالهای مختلف ( مثلا 97-98 )، بازخرید، پاداشها، مسئله انفصال از خدمت، تعلیق و مواردی از این قبیل باشد.
حتی مواردی در خصوص انتقال بازنشستگی و مورد وراثت نیز از موارد عمده مشکلاتی است که در سالهای اخیر ایجاد شده است. اولین نکتهای که در خصوص بازنشستگی حائز اهمیت است این است که نوع بازنشستگی درخواستی به چه صورت است. مثلا ممکن است بازنشستگی قهری به سبب تخلف اداری صورت گرفته باشد و یا بازنشستگی اعضای هیئت علمی و فرزندان شاهد و ایثار گر باشد.
پیچیدگی انواع بازنشستگی و قوانین و تبصرهایی که در خصوص هر یک از آنها وجود دارد و همچنین تایید و یا رد تخلفات کارکنان اداری و آموزشی با توجه به هر موضوعی متفاوت خواهد بود. بنابراین بررسی تک تک آنها در مجال این مقاله نمیگنجد اما جهت آشنایی با صلاحیت کارشناس و معرفی مرجعی برای حل اختلافات در این زمینه به بررسی مواردی اکتفا خواهیم نمود.
برای مثال بر اساس قوانین کارکنان اداری کشور غیبت غیر موجه باید به تایید کمیسیون ناظر بر تخلفات کارکنان رسیده باشد این کمیسیون باید تایید کند که غیبت صورت گرفته کاملا ارادی بوده و حکم انفصال خدمت کارمند را صادر کند. حال فرض کنید که غیبت صورت گرفته به تایید نهایی کمیسیون نرسیده باشد و بنا بر سایر تبصرها مثلا محکومیت قضائی حکم انفصال صادر شده باشد. چنین مسائلی معمولا مورد اختلاف اساسی واقع میشوند.
در این نوشتار قصد داریم مشکلات بازنشستگی را بررسی کنیم و برای بررسی و اظهار نظر در این مورد، کارشناس رسمی دادگستری امور آموزشی را به شما معرفی کنیم. ابتدا تعریفی از بازنشستگی و مشکلات آن را به شما ارائه میدهیم.
بازنشستگی یا همان "اتمام مدت زمان شغلی"، یکی از دلایلی است که افراد مدت زیادی از عمر خود را به کار کردن و پرداخت بیمه بازنشستگی می پردازند تا در نهایت بازنشست شوند. تا اتمام مدت زمان شغلی خود بیمه بازنشستگی می ریزند و سپس منتظر حقوقی بازنشستگی دائمی برای خود تا پایان عمر هستند. این کوتاه ترین جمله ممکن در اظهار نظر در خصوص بازنشستگی میباشد. اما همه ی آن چه که یک بازنشسته میخواهد را بازگو میکند. یک حقوق دائمی که بتواند خرج زندگی خود را بدون کار کردن بدهد و از این به بعد بدون دغدغه تا پایان عمر به فکر زندگی راحت خود باشند . اما بازنشستگان با توجه به مشکلات فعلی بازنشستگی را امری مثبت نمی دانند. آن ها ترجیح میدهند خود را بازنشست نکنند. و تا جایی که توان کاری داشته باشند به کار مشغول باشند.
حقوق بازنشستگی نسبت به حقوق دوره کاری آن ها کمتر شده و مزایای شغل را دریافت نمیکنند . مزایایی که گاهی از مقدار خود حقوق بازنشستگی بیشتر میشد. با این حال در سنین بالا، چاره ای نیست جز بازنشستگی و خانه نشینی.
مشکلاتی که در صورت عدم حل و فصل میتواند موجب اختلاف باشد. در این زمینه های که به امور بازنشستگان میپردازیم، کارشناس رسمی دادگستری امور آموزشی می تواند کمک کننده باشد. کارشناس می تواند در امور استخدامی و کاری و بازنشستگی به نحوه اجرای قوانین مربوطه بپردازد و همچنین از پرداختی ها و حقوق و مزایا هر کدام اطلاع دارد.
به عنوان مثال یک بازنشسته بعد از بازنشستگی از نحوه حقوق و مزایا اگاهی ندارد. یا حتی میتوان گفت در مواردی که منجر به از کار افتادگی می‌شود، تشخیص این امر تخصصی است. تشخیص از کار افتادگی برای آن اداره و یا نهاد تخصصی میباشد و مدارک و ادله کافی برای بازنشستگی پیش از موعد باید ارائه شود. در مواردی این چنین و همچنین مواردی همچون کسورات حقوق می توان از راهنمایی های کارشناس رسمی دادگستری امور آموزشی کمک گرفت . همچنین از وظایف ما کارشناسان امور آموزشی میتوان به بررسی و اظهار نظر در مورد حق بیمه و پاداش های بعد از بازنشستگی اشاره کرد. در این موارد معمولا یک پاداش بعد از بازنشستگی برای فرد بازنشسته در نظر گرفته می شود و مقدار آن بستگی به اخرین حقوق پرداختی در دوره کاری می باشد. در مواردی که این حق بیمه و پاداش بعد از بازنشستگی به صورت کامل پرداخت نشود و یا عدد معین شده برای پرداخت عددی اشتباه باشد فرد می تواند جهت پیگیری و اعاده دادرسی مشکل خود را با مراجع بالاتر در میان بگذارد و آن ها هم می توانند از کارشناس استفاده کنند تا بهترین تصمیم را در این مورد بگیرند .
همچنین از دیگر مشکلات بازنشستگان می توان به صندوقهای بازنشستگی اشاره کرد که بعضی از این صندوق ها به دلیل وضعیت مالی و مشکلاتی این گونه از پرداختی های خود به بازنشستگان سر باز می زنند. در این حالت این صندوق ها تحت نام صندوقهای بازشستگی کشوری و یا لشکری قرار میگیرند. در صورتی که این صندوق ها از پرداختیها و خدمات خود قصور داشته باشند تحت شکایات قرار خواهند گرفت. کارشناس می تواند در مورد مسائل بازنشستگی و از کار افتادگی، حقوق و مزایای بازنشستگی و بیمه ها و سایر امور مربوط به بازنشستگان اظهار نظرکرده و منبع معتبری جهت رفع اختلافات در نظرات کارشناسی باشد.
همچنین کارشناس میتواند در اموری همچون نوع استخدامی ها و تجربه کاری و شرایط استخدام و بیکاری نیز اظهار نظر کند. در این جا کارشناس رسمی دادگستری امور اداری و استخدامی هم صاحب نظر بوده میتوان کمک کننده باشد.