حل مسئله ضعف عملکرد سیستم مدیریتی تعاونیها با رعایت دستورالعملهای کارشناس رسمی دادگستری رشته امور تعاونیها
تعاونیها برای نخستین بار در کشورمان بر چند ستون پایه گذاری شد. این ستونها، همیاری، همدلی، همکاری، مسئولیت پذیری نسبت به همنوعان، آموزش، اراده گرایی، آزادی کامل در مشارکت و دموکراسی بود. مردان و زنانی که به عضویت تعاونی درمیآیند و برای رسیدن تعاونی به اهداف اصلی خود تلاش میکنند، نسبت به سایر اعضا باید مسئولیت پذیر و پاسخگو باشند. به همین خاطر عملکرد مدیریت تعاونیها همواره توسط بازرسان مورد ارزیابی قرار میگیرد و در صورتی که تشخیص داده شود که این عملکرد، تعاونی را از اهداف خود دور میکند، جلوی آن گرفته میشود.
عوامل مختلفی وجود دارد که منجر به ضعف سیستم مدیریتی تعاونی میشود. در مواردی که تعاونیها احساس کنند که در سیستم مدیریتی خود دچار ضعف هستند میتوانند از کارشناس رسمی دادگستری رشته امور تعاونیها استفاده کنند. این کارشناس چند دلیل را عامل ضعف مدیریت تعاونی میداند. اولین نکته، عدم صلاحیت مدیران در پیشبرد پروژه و رسیدن به اهداف آن است که در این زمینه کارشناس دادگستری امور تعاونیها با برگزاری جلسه با مجمع عمومی، توصیه میکند که بهتر است در اساسنامه تعاونی، تخصصهای لازم برای مدیران تعاونی ذکر شود.
گاهی مواقع مدیران، تخصص لازم را دارند، ولی شرایط اقتصادی حاکم بر جامعه یا شرایط اجرایی پروژهها حکم میکند که مدیران قدرت تجزیه و تحلیل خوبی داشته باشند تا تعاونی را با مشکل روبرو نکنند. در این مواقع کارشناس رسمی امور تعاونیها در حوزه اقتصادی و اجرایی، تذکرات لازم را به اعضای تعاونی میدهد تا در صورت ورود به پروژه دچار کسری بودجه نشوند.
یکی از اصلیترین مواردی که مدیران تعاونی باید داشته باشند تا بتوانند به موفقیت برسند، تفکر سیستمی است. رویکرد فکری افرادی که به عنوان مدیر تعاونی انتخاب میشوند، اهمیت فراوان دارد. یکی از موارد مهمی که به ایجاد تفکر سیستمی کمک میکند، آموزش و مشاوره با کارشناس امور تعاونیها است. در مواردی که تفکر سیستمی در مدیران وجود نداشته باشد و کارشناس مذکور به این نکته پی ببرد، با آموزش اصول حل مسئله در هنگام مواجهه با مشکلات، به اعضای تعاونی میآموزد که از موانع به آسانی عبور کنند.
اصلا هدف از تشکیل تعاونی، همیاری و مشارکت در انجام کارها و برآورده کردن نیازهاست. به همین خاطر باید مشارکت در بین اعضا به صورت جدی وجود داشته باشد تا بتوانند به راحتی به اهداف خود برسند. در صورتی که مدیران در پی رسیدن به اهداف شخصی باشند و به اهداف تعاونی توجه نکنند، تعاونی نمیتواند مسیر خود را دنبال کند و به همین خاطر کارشناس رسمی دادگستری امور تعاونیها با برگزاری جلسات، تمامی پیشرفتها و اموری که انجام میشود را بررسی میکنند و مطابقت آن با اساسنامه و اهداف تعاونی را ارزیابی میکند و در صورتی که کاری مانعی بر سر راه رسیدن به اهداف باشد، به مدیران توصیه میکند که از انجام آن کار صرف نظر کنند و مسیر دیگری را طی کنند.
مدیران تعاونیها بیشتر در حوزه برنامه ریزی، هدایت، هماهنگی و تجزیه و تحلیل مشکل دارند و به همین خاطر کارشناس امور تعاونیها توصیه میکند که تعاونیها حتما از استانداردهای مدیریتی استفاده کنند. در هر پروژه لازم است که مدیریت زمان به بهترین شکل انجام شود تا پروژهها وارد فاز فرسایشی نشود. گاهی تصمیمات مدیران منجر به زمان بردن انجام کارها میشود ولی کارشناس مذکور میتواند راهکارهایی ارائه دهد تا زمان انجام کارها کاهش یابد و منابع تعاونی تلف نشود.
گاهی یک خطا یا تخلف مالی از طرف مدیران میتواند تعاونی را به مرز ورشکستی و شکست مالی برساند و حتی پروژهها را منحل کند و سرمایههای تعاونی را تلف کند. کارشناس مذکور با بررسی اسناد مالی تعاونی و ارائه راهکار به مدیران کمک میکند که از خطای راهبردی خود مطلع شوند و با طی کردن مراحل سریعتر و با صرف منابع مالی کمتر، از وقوع مشکلات بعدی جلوگیری کنند. همچنین این کارشناس با ارزیابی منابع مالی تعاونی و اسناد مرتبط با آن، میتواند از تخلفات مالی مدیران جلوگیری کند.