منظور از جعل هر گونه ساختن سند، دستکاری و یا اضافه نمودن قید و بند به متن مشخصی را شامل می شود که به قصد سوء استفاده انجام شود. جعلی بودن در اینجا در دو معنا به کار میرود: اول اینکه یک متن متعلق به فردی نباشد و به دروغ به او نسبت داده شود. دوم اینکه متن از لحاظ قدمت و تاریخ تنظیم مغایر با آنچه ادعا شده است باشد. کارشناس رسمی دادگستری خط امضا اثر انگشت جهت اثبات اصالت یا جعل خطوط دست نویس و تایپی در موارد مختلفی اعم از وصیت نامه ها، کتب و نوشتهها، قولنامهها و متون دست نویس صلاحیت اظهار نظر و کارشناسی را برعهده دارد.
اولین روش کارشناس دادگستری خط امضا اثر انگشت برای تشخیص اصالت و جعلی بودن خطوط مراجعه به نمونه های دست نویس است. کارشناس ابتدا چند نمونه از یک نوشته را بررسی میکند و آن را با متن مورد ادعا تطبیق میدهد. نوع دست خط، نوع قلم، شیوه نگارش حروف، میزان جوهر، میزان فاصله بین کلمات، اندازه هر کلمه نسبت کلمات دیگر و نوع پاراگراف بندی از عوامل ظاهری و مهم در بررسی تطبیقی هستند.
امادر صورتی که نمونه دست خط موجود نباشد و یا افراد در دسترس نباشند تا از آنها نمونه گیری شود راه دیگر استفاده از روشهایی جدید است که عمدتا با تکنولوژی های جدید تشخیص دستخط انجام میشود و یا با استفاده از روشهای شیمیایی قدمت جوهر و یا انواع احتمالی جوهر را بررسی میکنند.
برای مثال در صورتی که در اصالت یک وصیت نامه تردید وجود داشته باشد و نمونه دست خط نیز موجود نباشد از روش گرافولوژی استفاده میشود و همچنین با استفاده از تعیین زمان نوشته کارشناس رسمی خط امضا اثر انگشت جعلی بودن یا اصلی بودن متن را تعیین میکند.
مثال دیگر که عمدتاً هم مورد اختلاف است تعیین اصالت نوشته های کهن است بسیاری اقدام به خرید و فروش کتب خطی میکنند که قدمت آنها عمدتا به سالهای دور نیز بر میگردد. کارشناس خط امضا اثر انگشت میتواند قدمت دقیق این آثار را با استفاده از بررسیهای تکنولوژیک و شیمیایی بر روی متون این کتب مشخص نمایند. تعیین قدمت دقیق این آثار به منزله تعیین اصالت و جعلی بودن آن است.
موارد اختلاف فوق در وصیت نامهها، قولنامه ها و غیره نیز که به صورت تایپی نگار شدهاند اتفاق میافتد. در بسیاری از این موارد نیاز است تا زمان و قدمت یک متن تایپی مشخص گردد. ممکن است قبلا کاغذی امضا و اثر انگشت شده باشد اما متن آن با تاخر تایپ شده باشد. این موارد در وصیت نامه ها بسیار شایع است. بسیاری ادعا میکنند که متن یک وصیت نامه بسیار متاخرتر است و توسط یک فرد یا افرادی برای سود جویی نگارش شده است.
کارشناس رسمی دادگستری خط امضا اثر انگشت با استفاده ازروش های مختلفی چون تشخیص نوع چاپگر، نوع جوهر، فاصله بین خطوط، نوع نگارش، روانشناسی خط و مواردی از این قبیل اقدام به تعیین اصالت خطوط تایپی میکنند.
بنابر این کارشناس مذکور میتواند از راه تعیین قدمت خط تایپی و دست نویس و همچنین بررسی مقایسه آن با خطوط موجود اصالت وصیت نامه ها، قولنامه ها، قراردادها، تقدم و تاخر خط و امضا در چک و سفته، تغییرات احتمالی در متون، خط خوردگی ها و موارد اینچنینی را بررسی نماید. در صورتی که در هر یک از موارد فوق دچار مشکل یا اختلاف شده اید میتوانید با مراجعه به کارشناس دادگستری خط امضا اثر انگشت اصالت متون را بررسی کنید.