دنیای مجازی و فضای سایبری از تکنولوژیهای نوین عصر حاضر است و طبیعتا در آن جرایم و بزههایی اتفاق میافتد که باید به آنها رسیدگی گردد. کارشناس رسمی رشته جرایم رایانهای، تفاوت جرایم نوین رایانهای با جرایم در جوامع سنتی را در این میداند که جرایم رایانهای توسط افراد باسواد و حرفهای به وقوع میپیوندند و شناسایی آنها نیز بسیار مشکلتر از جرایم وقوعیافته در جوامع سنتی است. انواع جرایم رایانهای عبارتند از: هک، جعل، آزار و اذیت، سوءاستفاده، کلاهبرداری، مزاحمت، شنود، نرمافزارهای جاسوسی و ... .
کلاهبرداری اینترنتی و کشاندن افراد ساده، پای عابربانکها و یافتن رمز اینترنتی و خالینمودن حساب افراد یا لورفتن اطلاعات شخصی و خانوادگی افراد در فضای مجازی یا فیشینگ که صفحه جعلی درگاه پرداخت بانکی است؛ از جمله جرایمی است که همچنان و روزانه، قربانیهای بسیاری را به خود اختصاص میدهد.
یک مثال کاربردی در زمینه جرایم رایانهای این بود که، خانمی در فضای مجازی با آقایی آشنا شده بود و آقا تقاضای غیرمشروعی را از ایشان نموده بود؛ پس از اینکه با امتناع خانم روبرو شده بود؛ تهدید نموده بود که اطلاعات شخصی خانم را در فضای مجازی افشا میکند؛ با راهنماییهایی که توسط کارشناس دادگستری رشته جرایم رایانهای، انجام شد و گرفتن عکس از پیامهای تهدیدآمیز آقا، ایشان به دادسرای جرایم رایانهای معرفی گردید تا قانون در مورد وی حکم نماید. دادسرای جرایم رایانهای، همراه با پلیس فتا است و صلاحیت رسیدگی به هر جرمی که در فضای مجازی اتفاق میافتد را دارد و میتواند در اجرای سریعتر پروندههای ایجادشده در این زمینه کمک بسزایی نماید.
کارشناس رسمی دادگستری رشته جرایم رایانهای، قانون جرایم رایانهای را پاسخگوی نیاز حال حاضر جامعه نمی داند و اظهار میدارد که باید سیستمی یکپارچه وجود داشته باشد تا در آن واحد به جرایم رایانهای در سراسر کشور رسیدگی نماید؛ پس باید زیرساخت آن را در جامعه ایجاد نماییم تا بتوانیم برخورد جدی و بهموقعی را با مجرمین اینگونه جرایم داشته باشیم.
بههرحال، دولت باید آماده ایجاد این زیرساختها و همگامشدن با تکنولوژی روز دنیا به صورت قانونی باشد؛ درغیراینصورت، این بستر به صورت غیرقانونی در کشور ایجاد و به فعالیت میپردازد.
هککردن نیز جزو جرایم رایانهای طبقهبندی میگردد. هکرها به صورتهای مختلف به اطلاعات شخصی کامپیوترها، دسترسی یافته و از اطلاعات آنها سوءاستفاده یا بهوسیله در اختیارداشتن این اطلاعات اخاذی میکنند و یا سیستمی را نابود میسازند. کارشناس رسمی رشته جرایم رایانهای، با اظهار تاسف از اینکه ردیابی هکرها کار سادهای نیست؛ توضیح داد که آنها افراد عادی نیستند و دستگیریشان ممکن است؛ مدت زیادی به طول بیانجامد.