در یادداشتهای دیگر در خصوص کلکسیونهای تمبر مطالبی را ذکر کردیم اما اینکه مجموعههای تمبر چگونه باید باشند و مجموعهداران چگونه از نگهداری مجموعههای خود سود کسب میکنند موضوعی است که توضیح بیشتری میطلبد. در بسیاری از مواقع افراد حوزه تمبر را به عنوان سرمایه گذاری انتخاب میکنند. ورود به این حوزه بدون توجه به نکات اصولی که کارشناس رسمی دادگستری رشته تمبر در خصوص جمع آوری، خرید و فروش، قیمت و ارزیابی تمبر دارد، قطعا با ضرر و زیانهای زیادی همراه خواهد بود.
ابتدا به جمع آوری یک مجموعه میپردازیم. ابتدا باید بگوییم که چینش تمبر و ایجاد کلکسیون قبل از هر چیز هنر است. اما این هنر مستلزم تخصص است. معمولا کلکسیونی از تمبر ارزش و زیبائی بیشتری دارد که یک سری کامل از تمبرها باشد. تمبرها به صورت تکی ارزش زیادی نخواهند داشت چرا که بازار علاقمند به خرید سری کامل است. هر چه تمبرهای مورد استفاده در کلکسیونها به اصطلاح سالم و تمیز، کمیاب یا نایاب، و قدیمت تاریخی بیشتری داشته باشند ارزش بیشتری هم خواهند داشت. در تمبرهای بیشتر قدیمی سریها از آن جهت اهمیت دارند که تمبرها به صورت بلوکی چاپ میشدند برای مثال در بسیاری از تمبرهای شیر و خورشید کلیشههایی وجود دارند که به صورت بلوک کنار هم قرار گرفتهاند. نبود هر یک از قطعات بلوک سری بلوک را دچار مشکل میکند. سری تمبرها به مثابه موزاییکهایی هستند که کنار هم قرار گرفته و از لحاظ زیبائی یکدیگر را تکمیل میکنند.
کارشناس دادگستری رشته تمبر در تفکیک تمبرها به نوع چاپ تمبر اهمیت ویژهای میدهد. در بسیاری از موارد تمبرهای مشابه در یک کلکسیون قرار میگیرند که ظاهرا همدیگر را تکمیل میکنند اما اصل نوع چاپ تمبرها متفاوت است. تمبرهای دورو، تمبرهای فیلیگیران، خط دار، وارو، دورو چاپ و بسیاری از تمبرهایی که با چند بار چاپ تولید میشوند و نقشهای مختلفی را نشان میدهند در ارزیابی مجموعههای تمبر اهمیت خواهد داشت. ضمنا بسیاری از این چاپها مختص دورههای خاص تاریخی هستند و به دلیل محدودیتهای چاپی و یا دلایل دیگر صورت گرفته که هرگز چاپ دیگری نداشتهاند. مجموعه داران معمولا این نوع تمبرها را کمیاب یا نایاب میدانند. در ارزیابی کارشناس رسمی رشته تمبر در تشخیص تمبرهای تقلبی در کلکسیونها معمولا این موراد که تمبر شناسی بسیار حائز اهمیت است مورد توجه قرار میگیرد.
برای مثال میتوان به تمبرهای نمونه یا سورشاژ اشاره کرد که در موراد خاص قبل از چاپ و یا تغییر دوره سیاسی مورد استفاده بودهاند. یکی دیگر از نکات مهم در جمع آوری تمبر توجه به تمبرهای تقلبی در گذشته است. تقلب پدیده جدیدی نیست در گذشته نیز افرادی برای کسب سود اقدام به چاپ تمبر میکردند. این تمبرها ممکن است در کلکسیونها کامل کننده تمبرهای اصلی باشند که ارزش مجموعه تمبر را به شدت کاهش میدهد و از سوی دیگر سری کامل این تمبرهای تقلبی میتواند ارزش خاص خود را داشته باشد!
در جمع آوری تمبر به بازار تمبر نیز توجه کنید. اینکه از کجا تمبر بخریم؟ گران ترین تمبرها کدام اند؟ معتبر ترین تمبرها در کجا هستند؟ و بسیاری از سوالهای دیگر در خصوص فروشگاههای مجازی خرید و فروش تمبر اهمیت خواهند داشت. بنابراین در جمع آوری به محل خرید، فروشگاههای تمبر و قیمت تمبر توجه کنید.
استراتژی در سرمایه گذاری تمبر هم اهمیت دارد. هر چند خرید و فروش تمبرهای قدیمی سود کوتاه مدت و بسیار بیشتری دارد اما برای افرادی که به دنبال ریسک کمتری هستند و توانایی جمع آوری و تکمیل کلکسیون هم ندارند خرید و فروش تمبرهای جدید بسیار عاقلانه تر است.
کارشناس رشته تمبر در موراد مختلف کلکسیونهای و مجموعههای تمبر را مورد ارزیابی قرار میدهد. مجموعه تمبر ممکن است بر اساس چندین شاخص تخصصی و غیر تخصصی و عینی و ذهنی مورد ارزیابی قرار بگیرد. ارزش معنوی تمبر تابعی از ارزش تاریخی و ذهنیت بازار است در حالی که تانخوردگی، کثیف نبودن، جدا نشدن چسب، کامل بودن مجموعه و غیره نیز از عوامل اصلی تعیین قیمت مجموعههای تمبر خواهند بود.