یکی از اساسی ترین موضوعاتی که در حال حاضر در خصوص کارخانجات و شرکتهای مختلف وجود دارد تجدید ارزیابی داراییهای است. تجدید ارزیابی یکی بهترین راههای ممکن برای افزایش سرمایه و جلوگیری از ورشکستگی شرکتهاست. دارایی شرکتها در طول زمان به دلایل مختلف ارزش بیشتری پیدا میکنند. در اروپا معمولا شرکتها بر اساس نرخ تورم و همچنین تغییر در قیمتها برای شفاف کردن داراییهای خود از یک سو و از سوی دیگر برای مشخص کردن میزان مالیاتشان ملزم به تجدید ارزیابی هستند.
در کشور ما نیز به نظر این تجدید ارزیابی بسیار ضروری است. داراییها و تاسیساتی که در گذشته ممکن است ارزش بسیار کمی برای آنها تعیین شده باشد در حال حاضر با تغییراتی روبرو شده که میتواند هم زمینه اعتباری برای شرکت باشد و هم آنها را از شمول ماده 141 قانون تجارت خارج کند. تجدید ارزیابی جهت مشخص کردن میزان داراییها بر عهده کارشناس رسمی دادگستری برق ماشین و تاسیسات کارخانجات است.
بر اساس ماده 141 قانون تجارت در صورتی که یک شرکت دچار ورشکستگی و یا زیان شود به طوری که بیش از 50 درصد سرمایه خود را از دست بدهد باید نسبت به تشکیل مجمع عمومی و ابقاء و انحلال شرکت اقدام کند و در صورتی که تصمیم بر ابقاء باشد به میزان زیان کاهش سرمایه دهد. اما زیان دهی شرکتها و یا ورشکستگی آنها ارتباط مستقیمی با تورم و تغییر قیمتها دارد که همانطور که عنوان کردیم این متغیرها بر ارزش شرکتها و کارخانجات تاثیر زیادی دارد به همین دلیل میتوان از راه تجدید ارزیابی توسط کارشناس رسمی تاسیسات کارخانجات جهت افزایش سرمایه و یا جلوگیری از کاهش سرمایه اقدام نمود.
تجدید ارزیابی در اموال غیر منقول صورت میگیرد. این اموال میتوانند کارگاهها، کارخانجات، تاسیسات، زمین، املاک، و یا اموال منقولی مانند تجهیزات هم باشد. اما در انجام ارزیابی و طی پروسه تجدید ارزیابی مشکلات زیادی بروز میکند. گاهی ممکن است تجدید ارزیابی ها بر اساس واقعیت نباشد و از سوی دیگر ممکن است اموالی که قابل ارزیابی در تعیین ارزش نهایی هستند در نظر گرفته نشود.
بنابراین اولین مسئله در تجدید ارزیابی چگونگی قیمت گذاری است. برای مثال این که تاسیسات برقی یک کارخانه که در طی سالهای مختلف مورد استفاده بوده را چگونه باید قیمت گذاری کرد و یا اگر نرخی برای قیمت دستگاه وجود نداشته باشد، چگونه میتوان به درستی ارزش آن را تعیین کرد که با شبهاتی در خصوص ارائه آمارهای اشتباه و لغو افزایش سرمایه و غیره مواجه نشد.
در کنار این مشکلات تعیین ارزش واقعی املاک مربوط به شرکت ها و توسعههایی که ممکن است اتفاق افتاده باشد نیز اهمیت زیادی دارد. برای مثال ممکن است بعد از گذشت ده سال از ثبت شرکت زمینها و املاک مربوط به آن کاربری جدیدی پیدا کرده باشند و یا به دلیل توسعهای که ایجاد شده محل ارزشمندتر از پیش شده باشد.
کارشناس دادگستری تاسیسات کارخانجات در روند تعیین و تجدید ارزیابی ارزش کالا و تاسیسات در بازار، میزان استهلاک، ارزش افزوده، موقعیتهای جدیدی که برای املاک ایجاد شده و امور مختلفی که ممکن است دغدغه شرکتها باشد مانند میزان مالیات، تجدید ارزیابی و یا افزودن داراییهای نامشهود و غیره را نیز در نظر دارد. در تجدید ارزیابی دو دغدغه مهم وجود دارد اول این که ارزش دارائیها به درستی و با دقت تعیین شوند که مشکل قانونی به وجود نیاید و از سوی دیگر شرکت بتواند افزایش سرمایه دهد و یا از بحران خارج شود و دغدغه دیگر مربوط به مالیات است که ارزش مازاد احتمالی شرکت به چه شیوهای مشمول مالیات میشود.
در خصوص انجام فرآیندهای قانونی کارشناس تاسیسات کارخانجات حداقل چند شاخص را در نظر میگیرد؛ اولا تجدید ارزیابی را بر اساس قیمت های واقعی موجود در بازار انجام میدهد. برای تهیه گزارشات به مدارک و مستندات معتبر میپردازد و به صورت حضوری اقدام به ارزیابی مینماید.
نکته دیگری که کارشناسان این حوزه در نظر دارند در خصوص داراییهای نامشهود است. برای مثال حق الامتیازها و یا حق تاسیس و پروانهها و مجوزهایی که شرکت در اختیار دارد و یا احتمالا موفقیتهایی که باعث افزایش ارزش شرکتها شدهاند همگی به صورت مستند و کمی در تجدید ارزیابی لحاظ میشوند.
البته در تجدید ارزیابی موراد ممنوعهای هم وجود دارد که ممکن است توسط شرکتها و یا در فرآیند تجدید ارزیابی در نظر گرفته شوند که باعث ابطال آن میشود مانند محاسبه ارزش سرقفلیها و مورادی از این قبیل.
از آن جا که انجام تجدید ارزیابی مستلزم دقت و درک جزئیات زیادی است کارشناسان ما در این حوزه برای تعیین ارزیابی به صورت گروهی فعالیت میکنند. در فرآیند تجدید ارزیابی ممکن است داراییهای مختلف و متنوعی نیاز به ارزیابی داشته باشند که همگی توسط یک کارشناس مشخص نشود، به همین دلیل علاوه بر کارشناس رسمی دادگستری برق ماشین و تاسیسات کارخانجات که بخش زیادی از امور را بر عهده دارد از کارشناسان امور مالیاتی و ساختمان و یا بسته به نوع شرکتها از کارشناسان متخصص سایر حوزهها نیز استفاده خواهد شد.
کارشناسان ما که سالها به صورت رسمی و حرفهای در این حوزه فعالیت نموده اند آماده ارائه خدمات در خصوص تجدید ارزیابی و مشاوره جهت تعیین لیست اموال قابل ارزیابی و طبقه بندی امول و اضافه نمودن داراییهای جدید و حضور در همه نقاط کشور برای انجام امور تجدید ارزیابی هستند.