احتمالا در خصوص چاپخانههای زیرزمینی و چاپ کتب کمیاب، نایاب و حتی ممنوعه مطالب زیادی را شنیده باشید. در حال حاضر به دلایل مختلف و اعمال محدودیت در چاپ بعضی آثار، بسیاری فضای مناسبی یافتهاند تا از طریق چاپ و فروش غیرقانونی کتاب بازار مناسبی برای کسب و کار خود ایجاد کرده باشند کافی است سری به بازار کتاب در خیابان انقلاب و یا دستفروشان کتاب در نقاط مختلف کشور بزنید تا گستردگی این تخلف را به خوبی متوجه شوید. در کنار چاپ کتب، روزنامهها، نشریات و حتی بنرها و موارد دیگر حوزه چاپ نیز ممکن است به صورت غیرقانونی چاپ و تکثیر شوند. کارشناس رسمی دادگستری چاپ و چاپخانه با بررسی شیوههای مختلف چاپ این آثار جرایم و مجازات این عمل را نیز بررسی خواهد کرد.
چاپ آثار بدون مجوز به دو صورت اتفاق میافتد و هر شکل از آن نیز مسائلی بسیار متفاوت را به دنبال دارد. در حال حاضر بسیاری به دلیل قیمت بالای بعضی از کتاب ها و یا حتی عدم تایید صاحب اثر اقدام به تکثیر کتب آنها میکنند. اولین مسئلهای که در اینجا ایجاد می‌شود حقوق معنوی صاحب اثر است. در این نوع چاپ حقوق صاحب اثر و ناشر نادیده گرفته می شود برای مثال در نظر بگیرید که کتاب تاریخی خاصی فروش بسیار زیادی دارد و به همین دلیل برخی سودجویان ترغیب میشوند تا در ابعاد گستردهای اقدام به تکثیر کنند. تکثیر و کپی علاوه بر مسائل فرهنگی که در پی دارد مسائل حقوقی نیز برای عاملان آن ایجاد میکند.
مالکیت معنوی یک اثر حقوق و امتیازات هر اثر را تا مدت زمان مشخصی به فرد یا موسسهای واگذار میکند. کپی و تکثیر این آثار بین شش ماه تا سه سال حبس برای متخلفان در پی خواهد داشت.
حتی در بسیاری از موارد کتاب هایی در فروشگاهها کشف می شوند که به تازگی تالیف و ترجمه شدهاند و دقیقا شبیه کتابی است که یک ناشر مجوز آن را دریافت کرده و هرینه آن را پرداخته اما آن چیزی که در بازار توزیع می‌شود نسخه کپی شده و تکثیری آن است.
اما از نظر کارشناس دادگستری چاپ و چاپخانه تخلف دیگر این حوزه را باید در چاپ آثار بدون مجوز و تولید و توزیع کتب و مجلات ممنوعه یافت. بسیاری حتی به صورت علنی اقدام به تبلیغات در این حوزه نیز میکنند. کتاب های کمیاب، نایاب و ممنوعه اصطلاحات بسیار آشنایی برای ما هستند. طبق مقررات و قوانین حوزه چاپ و نشر هر گونه تکثیر یا توزیع این آثار جرم محسوب می‌شود. برای مثال به دلیل در دسترس بودن فایلهای این آثار در فضای مجازی و حتی تبلیغات گستردهای که برای آنها می‌شود جذابیتهای احتمالی که برای بعضی از خوانندگان دارد بسیاری از چاپخانههای رسمی و حتی چاپخانه های زیرزمینی از این امکان استفاده کرده و کتابهایی در تیراژهای بسیار بالا چاپ میکنند. جالب است برخی از این کتابها در سطح کتابخانه ها نیز توزیع می‌شود.
نمونه های دیگری نیز میتوان به مثال های بالا افزود طرح ها، لوگو ها، و حتی بسیاری از تابلوهای نقاشی دارای مالکیت معنوی هستند. در حال حاضر به دلیل نادیده گرفتن حقوق معنوی در ابعاد گسترده مسائل فوق به امری عادی بدل شده است. هر چند که هر از چند گاهی اخباری پیرامون بازداشت گسترده متخلفان میشنویم. اما از نظر کارشناس رسمی چاپ و چاپخانه هنوز هم پروندههای زیادی در این خصوص در دادگاهها ایجاد می‌شود.
البته این تخلفات همواره به صورت آگاهانه بروز نمیکنند. در بسیاری از موارد مشاهده شده است که افراد به دلیل بی اطلاعی از موضوعی خاص و یا قوانین اقدام به انتشار و چاپ برخی از آثار میکنند. حتی پروندههای ایجاد شده است که خود صاحب اثر اجازه چاپ آثار را به چاپخانه داده است و بعد میان چاپخانه و ناشر اختلافاتی بروز کرده است. مشکل مذکور برای نویسندگان معروف و معتبری نیز رخ داده است. نویسنده به دلیل اختلاف با ناشر فایل اصلی کتاب را در اختیار چاپخانه و یا چاپخانههایی قرار داده است و آن ها نیز کتب را در تیراژ بالایی به چاپ رسانده اند.
به طور کلی سالانه مشکلات زیادی در این خصوص بروز میکند که بهترین راه و کوتاه ترین مسیر برای حل آن مراجعه به متخصصین این امر که کارشناس چاپ و چاپخانه است می باشد.
Featured