تنوع دستگاههای مختلف در حوزه بیوتکنولوژی و کاربرد آنها در صنایع مختلف اعم از پزشکی، کشاورزی، انرژی و صنعت تحولی شگرف در زمینههای مذکور ایجاد کرده است. از آن جا که تولید این دستگاه‌ها با تکنولوژی بسیار پیشرفته صورت میگیرد و اغلب تجهیزات موجود نیز از پیچیدهترین دستگاههای حوزه تکنولوژی هستند غالبا هزینه زیادی برای خرید و فروش آن می‌شود.
انواع دستگاههای بیوتکنولوژی مورد استفاده در کشور ما به دلایل زیادی نیازمند ارزیابی هستند. دلیل اول ارزیابی تعیین قیمت و ارزش دستگاه‌ها برای خرید و فروش است. دلیل دوم ارزیابی هم در خصوص تعیین قیمت و ارزش شرکتها و آزمایشگاه‌های بیوتکنولوژیک است. همچنین در موارد بسیاری چون آتش سوزی و بروز خسارت در آزمایشگاهها و صنایع بیوتکنولوژی و یا اختلافاتی که در خصوص قیمت دستگاههای بیوتکنولوژی می‌شود کارشناس رسمی دادگستری بیوتکنولوژی به ارزیابی و تعیین خسارت و همچنین تعیین ارزش و قیمت آنها میپردازد.
در حوزه بیوتکنولوژی با دستگاههای مختلفی چون دستگاه تکثیر سلول زنده ملکولی prc، میکروتوم، دستگاههای ژل داک که از مهمترین تجهیزات پزشکی در دنیا به حساب می آیند. دستگاه ژل داک معمولا در آزمایشگاهها برای تصویر برداری از دی ان ای، پروتئنینها و ملکولها مورد استفاده قرار میگیرد.
ترموسایکلرها که برای تکثیر قطعات دی ان دی مورد استفاده هستند نیز از دیگر دستگاههای مشابه پی ار سی هستند. انواع نانودراپها، الایزا ریدر، میکروتوم، انواع میکروسکوپها، سمپلرهای مختلف، الکتروفورزها و الکتروپوریشنها را میتوان از دیگر دستگاههای پرکاربرد در این زمینه دانست.
اما کارشناس دادگستری بیوتکنولوژی چگونه به تعیین قیمت این دستگاه‌ها میپردازد. همانطور که اشاره کردیم تعیین قیمت همواره برای انجام کاری خاص صورت میگیرد. گاها ممکن است هدف تعیین قیمت و ارزش یک آزمایشگاه یا یک مرکز بیوتکنولوژیک باشد. اگر صرفا هدف تعیین ارزش یک آزمایشگاه باشد کارشناس معمولا با قیمتهای حدودی سر و کار دارد. در این موراد که هدف تعیین ارزش یک مجموعه جهت دریافت تسهیلات، و یا گزارش و این موارد است تنها ملاک مورد ارزیابی قیمت واقعی اجناس در بازار است.
اما در بسیاری از موارد هدف خرید و فروش تجهیزات است. در خرید و فروش تجهیزات نیز نقش بازار بسیار مهم است. فرض کنید قیمت یک دستگاه میکروتوم بیست میلیون تومان است. کارشناس رسمی بیوتکنولوژی بعد از انجام کارشناسی ده درصد را به عنوان هزینه اصطحلاک در نظر میگیرد. اما اگر آیا بازار حاضر است این جنس را با چنین قیمتی خریداری کند. این مشکل معمولا در مواقعی به وجود میآید که با تجهیزات توقیفی روبرو هستیم. چه تجهیزات قاچاق باشند و یا به دلیل بدهی قرار است به مزایده گذاشته شوند.
متاسفانه عدم تخصص در تعیین قیمتها در موراد بسیاری چنین مشکلاتی را برای نهادهای مختلف و افرادی که قصد خرید و فروش دارند ایجاد میکند. بنابراین کارشناسان ما در هنگام ارزیابی گزارشی قابل قبول از وضعیت دستگاههای بیوتکنولوژی آماده کرده و بر اساس درخواستها اقدام به تعیین قیمت تجهیزات مینمایند.
از سوی دیگر تجهیزات بیوتکنولوژی همانطور که در سایر یادداشتها هم بدان اشاره کردیم برای تکثیر ملکولی و یا کار بر روی ژن و دی ان دی و غیره مورد استفاده هستند. اهمیت چنین بررسیهایی مستلزم وجود دستگاههای کاملا کارآمد است. کارشناس بیوتکنولوژی هنگام ارزیابی دستگاه نمیتواند بگویید دستگاه بیست درصد توانایی تکثیر ندارد بنابراین بیست درصد قیمت آن کاسته خواهد شد.
بنابراین در تعیین قیمت محصولات و تجهیزات بیوتکنولوژی عوامل تخصصی و غیر تخصصی زیادی در ارزیابیها دخیل خواهند بود. از این رو باید توجه داشت که مورد نیاز خرید و فروش چیست و همچنین عمر مفید و کارآیی دستگاه چگونه است، خدمات پشتیبانی دارد یا خیر، کشور سازنده دستگاه، مشابه داخلی آن و بسیاری از این عوامل در ارزیابی کارشناس رسمی دادگستری بیوتکنولوژی دخیل خواهند بود.