بررسی دیدگاه کارشناس رسمی دادگستری دام پرورزی و دامپزشکی در مورد علل مرگ و میر دام و طیور اهلی
مرگ و میر دام و طیور اهلی پدیده بسیار شایعی است. کارشناس رسمی دادگستری دام پروری و دامپزشکی وظیفه بررسی علل مرگ و میر دام و طیور اهلی را بر عهده دارد. در کشور ما بخش زیادی از تولیدات دامی توسط پرورش دهندگان محلی صورت می گیرد. واحد های صنعتی دام و طیور معمولا نظارت خاصی بر روند پرورش خود دارند و می توانند راحت تر فرآیند درمان و یا پیشگیری جهت محافظت از دام و طیور را در پیش بگیرند. اما در روند پرورش محلی، معمولا تنها تجربه به کار تولید کنندگان می آید و به دلیل در دسترس نبودن امکانات پیشگیری و کنترل سخت است. بنابراین کارشناس دام پروری و دامپزشکی باید به حل این مشکلات کمک کند.
مرگ و میر دام و طیور اهلی عموما دو دلیل کلی دارد: 1- بیماری های مختلف 2- حوادث و اتفاقات. بیماری ها بیشتر از حوادث شایع هستند و حتی از اهمیت بیشتری نیز برخوردار هستند. انواع آنفولانزا یکی از شایع ترین بیماری هایی است که خسارت زیادی به دامداران وارد می کند. بررسی علل مرگ و میر به وسیله بیماری از دو جهت اهمیت دارد. اول آنکه می تواند راه پیشگیری را هموار کند تا افراد بیشتری دچار خسارت نشوند و ثانیا اخطاری در خصوص وجود دام های آلوده می دهد. برای مثال اگر کارشناس رسمی دام پروری و دامپزشکی متوجه یک بیماری خطرناک دام و طیور در منطقه ای شود که ممکن است علاوه بر دام، سلامت انسان ها را نیز به خطر بیاندازد، کارشناس موجباتی فراهم کرده است تا افراد آن منطقه از استفاده و توزیع محصولات دام و طیور خود جلوگیری کنند و یا دام و طیور خود را در مقابل بیماری واکسینه کنند و همچنین اصول بهداشتی و ایمنی را در خصوص ارتباط با دام ها رعایت نمایند.
در برخی موارد که دام و طیور بیمه هستند، بررسی علل مرگ و میر آنها توسط کارشناس دادگستری دام پروری و دامپزشکی نیز اهمیت زیادی پیدا می کند. کارشناس باید تعیین کند که آیا دام و طیور در اثر بیماری تلف شده اند و یا اتفاقی دیگر برای آنها رخ داده است.
دومین علت مرگ و میر دام و طیور اهلی حوادث و بلایا هستند. طوفان، سیل، زلزله، آتش سوزی، خرابی سازه های نگهداری به دلیل فرسودگی و یا نا امن بودن و موارد اینچنینی دیگر از علل مهم مرگ و میر غیر بیماری به حساب می آیند. بررسی این نوع علت ها عموما برای گزارشلت و اطلاعات و یا موراد بیمه ای اهمیت دارند.
از بین موارد فوق سیلاب ها مهم ترین علت مرگ و میر هستند. دام و طیور اهلی معمولا در مکان هایی نگهداری می شوند که استاندارد چندانی ندارد. همین امر باعث می شود که سالیانه شاهد اخبار زیادی پیرامون تلف شدن حیوانات اهلی باشیم. دام های عشایری بیش از دام های روستایی در معرض این خطر هستند. آمار تلف شدن هزاران دام و طیور اهلی در استان هایی که امکان سیلاب در آن وجود دارد، دیگر به موضوعی طبیعی تبدیل شده است. از آنجا که اقتصاد محلی عموما بر پایه پرورش این موجودات و استفاده از محصولات آنهاست بنابراین شناسایی این عوامل می تواند زمینه ای را برای اخطار به دامداران و پرورش دهندگان طیور فراهم کند.