برای اداره شرکتها، موسسات و حتی واحدهای تجاری باید برنامه ریزی منظم پولی و مالی صورت بگیرد. این برنامه ریزیها را در سطوح مختلفی میتوان انجام داد. برای مثال برای یک شرکت بازرگانی مدیریت ارزی اهمیت زیادی خواهد داشت و برای یک کسب و کار نوپا مدیریت سرمایه و مشخص نمودن دوره بازگست سرمایه و هزینههای جاری و پنهان اهمیت خواهد داشت. کارشناس رسمی دادگستری اقتصادی و بازرگانی با توجه به شرایط هر موسسه و شرکت و نوع فعالیت آنها برنامه ریزی پولی و مالی برای آن تدوین مینماید. با توجه به گستردگی این بحث تنها اشاراتی به کلیات آن خواهیم داشت.
ابتدا به صورت کلی به این میپردازیم که چه نکاتی در این برنامه ریزیها حائز اهمیت خواهد بود و سپی چند مثال را بررسی خواهیم کرد. مهمترین نکات به شرح ذیل هستند. اولین موضوع سرمایه گذاری و ذخیره مالی است. سرمایه گذاری به شکل پولی صورت نمیگیرد. به عبارت بهتر سرمایه پول نیست. اما نیازمند مقدار کافی از منابع پولی است. بنابراین برای انجام سرمایه گذاری باید راههای مختلف تجمیع سرمایه را بررسی نمود. اگر پول کافی جهت سرمایه گذاری وجود نداشته باشد باید به راههایی توجه کرد که میتوان از طریق آن به تجمیع سرمایه اولیه پرداخت. برای مثال اگر برای احداث یک شرکت خدماتی به یک میلیارد تومان پول جهت خرید و سرمایه گذاری نیاز است و کمتر از پانصد میلیون در اختیار داریم باید به راههایی چون همکاری با گروههایی انسجام یافته که در خدمات ما و درآمد آن شریک میشوند توسل جست و یا به تسهیلاتی که جهت احداث یک کارخانه داده میشود توجه نمود. بنابراین ابتدا با شناخت کافی از کاری که قرار است انجام شود راههای متفاوتی باید برای سرمایه گذاری انتخاب نمود.
مورد دوم هزینههای جاری و هزینههای پنهان یک موسسه هستند. سرمایه گذاری برای شروع یک شغل بخش ابتدایی کار ما خواهد بود باید منابعی برای تامین مالی موسسات که قادر به اداره آن باشند پیش بینی کنیم. این برنامه شامل هزینههای جاری شرکت مانند خرید اقلام و کالاهای مصرفی و پرداخت حقوق کارکنان است. علاوه بر این هزینههای پنهانی نیز وجود دارد که بنابر هر شغلی باید میزان دقیق آن مشخص شود. در بسیاری از موارد ورشکستگی و یا عدم شکل گیری یک شرکت در بلند مدت به نادرستی این برنامه ریزی و عدم بازتولید برنامه جدید بر حسب شرایط جدید شرکتهاست.
دوره بازگشت سرمایه را مشخص کنید. اگر یک میلیارد تومان برای احداث یک مغازه هزینه میکنید بر اساس میزان سودی که از آن سرمایه گذاری به دست میآورید و هزینههای جاری و پنهانی که برای دوره معمولا سالیانه در نظر گرفتهاید زمان دقیقی بازگشت سرمایه را مشخص کنید. بعد از شروع به کار میتوانید در صورت مغایرت دوره جدیدی را تعیین کنید اما دقت کنید فاصله این دو دوره نباید زیاد باشد.
تمامی مواردی که در سرمایه گذاری به کار گرفتهاید را در بازگشت سرمایه لحاظ کنید. برای مثال اگر یک میلیارد بابت خرید زمین شرکت یا کارخانه هزینهکردهاید آن را بر اساس ارزش جدیدی که به دست آورده است و افزایش قیمتی که داشته لحاظ کنید و بالعکس اگر با اصطحلاک قرار است دچار ضرر و زیان شوید حتما آن را در دوره بازگشت لحاظ کنید.
برنامه ریزی پولی و مالی نیازمند آشنایی با جریانهای پولی و مالی خصوصا جریانات نوسان ارزی است. به همین دلیل تلاش کنید تا در صورت نیاز متناسب با نوسانات ارزی درآمد خود را ثابت نگه دارید و حداقلی را به عنوان کف مقاومتی در نظر بگیرید و تمام امکانات خود را معطوف به این موضوع کنید. این عمل را میتوان در شرکتهای بازرگانی به افزایش قیمت و یا عقد قراردادهای بلند مدت انجام داد.
موارد مذکور جهت تاسیس یک کسب و کار جدید است. نمیتوان تمام نکاتی که در خصوص کسبی چون واردات و صادرات کالا بررسی نمود چرا که هر کالا و هر شرکت اقتضائات خاص خود را دارد به همین دلیل توصیه میشود که با کارشناس رسمی دادگستری رشته امور بانکی نیز در این خصوص مشورت نمائید تا طرحهای توجیهی و پولی و ارزی را بر اساس نیاز شما با همکاری با سایر کارشناسان تنظیم نمایند.