یکی از مشکلات شایع بین اهالی سینما در خصوص قراردادهایی است که در این حوزه منعقد میشود. قراردادهای ساخت فیلم را میتوان به انواع مختلفی دسته بندی کرد. گاها شرکتهای سینمای خانگی سفارش ساخت فیلمهایی را به کارگردانان و تهیهکنندگان میدهند و بر اساس آن یک فیلم ساخته میشود و در مورادی نیز قراردادهای منعقد شده بین عوامل تولید یک فیلم باعث بروز اختلافاتی میشود. کارشناس رسمی دادگستری تئاتر سینما هنرهای نمایشی به بررسی اختلافات این حوزه میپردازد.
هزینههای تولید یک فیلم بسیار متغیر است و تابعی از زمان، کیفیت، بازیگران و عوامل تولید است. معمولا در قرارداد های ساخت فیلم در خصوص این موراد توافقاتی صورت میگیرد اما اگر یک فیلم نتواند موفقیت چندانی پیدا کند ممکن است پایبندی به قراردادها نیز بر اساس درآمد کمی که از فیلم حاصل شده است به تعلیق بیافتد.
از لحاظ قانونی قراردادها الزام آور هستند و در صورت توافق بین شرکت و تولید کننده شرکت ملزم به پرداخت هزینههای تولید کنندگان خواهند بود. این مورد در صورتی ممکن استثناء باشد که اولا شرکت ادعا کند فیلم بر اساس کیفیت توافق شده نبوده است و از سوی دیگر قرادادها مشروط باشند. کارشناس رسمی دادگستری سینما به حل این اختلافات کمک میکند.
بر اساس اختلاف اول کارشناسان ما به بررسی مفاد توافق میپردازند. معمولا در توافقات شکل ساخت فیلم به صورت جزئی مشخص میشود به همین دلیل تنها کار تطبیق قرارداد با فیلم صورت میگیرد. در این موراد با توجه به استانداردهای در نظر گرفته شده در قرارداد مانند فیلم برداری، بازیگران، تطبیق فیلمنامه با خود فیلم و مورادی از این قبیل اظهار نظر نهایی صورت میگیرد.
طول دیالوگها، نوع آنها، میزان حضور هر بازیگر در کل فیلم، تعداد پلانهایی که بازی شده، کل پلانهای یک فیلم، کیفیت تصویر برداری، تدوین، طراحی صحنهها و مورادی از این قبیل مورد ارزیابی کارشناس قرار خواهند گرفت.
اما اگر قرارداد مشروط باشد، شرایط مورد بررسی قرار میگیرد. ممکن است قرارداد مشروط به موفقیت فیلم باشد که در این صورت اسنادی در خصوص فروش و استقبال فیلم مورد ارزیابی قرار میگیرد و سهم عوامل تولید مشخص میشود. و اگر پرداختها مشروط به کیفیت باشد هم مانند روش بالا کیفیت فیلم مشخص خواهد شد.
اما اختلاف شایعتر در خصوص عدم پایبندی به قراردادهای ساخت است که به دو شکل صورت میگیرد. اولا ممکن است بازیگر به دلایلی بعد از عقد قرارداد حاضر به بازی کردن در یک فیلم نباشد که در این صورت بر اساس قرارداد و یا نظر کارشناس رسمی سینما باید خسارتهای وارده بر کارگردان و تهیه کننده را جبران کند.
اما اگر پس از قرارداد و یا حین انجام فیلم مشکلی در قرارداد ایجاد شود نیاز به بررسی اولا مفاد قرارداد و ثانیا شرایط طرفین دارد. برای مثال ممکن است بازیگری به دلیل تصادف نتواند ادامه فیلمی را بازی کند و یا ممکن است به دلیل تغییر در فیلم نامه و نقش او از قرارداد صرف نظر کند. در هر دو مورد نیاز به تطبیق وضعیت با قرارداد وجود دارد.
اختلاف آخر در خصوص عدم پرداخت دستمزد بازیگران و عوامل تولید است. این مورد نیز بر اساس توافقات حاصل شده باید صورت گیرد و در غیر صورت عوامل تولید میتوانند با مراجعه کارشناس سینما و تحویل مدارک خود میزان خسارت وارده در خصوص تاخیر و همچنین ادله محکمه پسند جهت طرح دعوی و یا در جهت رد اثبات سایر افراد درگیر را به دست آورند.