تالاب ها از جمله اکوسیستم هایی هستند که می توانند فواید و آثار زیست محیطی بسیاری داشته باشد. تالاب ها در واقع مکان های بسیار وسیعی هستند که به واسطه شرایط آب و هوایی خاصی که دارند مورد توجه قرار می گیرند. برخی تالاب ها زیست بوم حیوانات و پرندگان مهاجر می شوند و برخی دیگر محل رویش گیاهان خاص و مفید. در ایران بیشتر از ۸۰ تالاب شناسایی شده است. تالاب ها انواع مختلفی دارند که با توجه به نوعشان به صورت های مختلفی محافظت می شوند. چنانچه به تالاب ها خسارات های طبیعی و انسانی وارد بشود زیست بوم گیاهی و جانوری از بین می رود و به تبع به جامعه ساکن پیرامون تالاب خسارت هایی وارد می شود. این خسارات یا به صورت طبیعی و یا با دخالت انسان صورت میگیرد. بررسی میزان خسارت وارده به تالاب بر عهده کارشناس رسمی دادگستری محیط زیست طبیعی می باشد.
تالاب ها انواع متفاوتی دارند و به زیر دسته های مختلف تقسیم بنده می شوند. عمده تقسیم بندی تالاب ها به صورت پوشش گیاهی، پوشش جانوری و میزان قرار گیری آب است. تالاب ها به صورت باتلاق به معنی مناطق خیس و پر گیاه، مانداب به معنی مناطق دارای آب راکد و گیاهان نی و علف، خلنگزار به معنی منطقه ای که دارای پوشش گیاهی خار و خاشاک باشد، لشاب به معنی تالاب نیزاری و آب بندان به معنی تالاب مصنوعی برای پرورش ماهی نامگذاری می شوند. کارشناس رسمی محیط زیست طبیعی نسبت به خرابی و خسارت وارده به هر یک از این نوع تالاب ها تحقیقات انجام می دهد و می تواند شیوه محافظت هر کدام را بیان کند.
با توجه به اینکه تالاب ها هر کدام در مناطقی خاص قرار دارند ممکن است به طرق مختلف مورد آسیب طبیعی و انسانی واقع شوند. از جمله آسیب های انسانی می توان به ریختن فاضلاب داخل آنها، شکار بی رویه حیوانات و پرندگان تالاب ها، آلوده ساختن تالاب ها توسط گردشگران و ساختن بناهای مختلف در حریم تالاب ها اشاره کرد. کارشناس دادگستری محیط زیست طبیعی در خصوص آسیب هایی که از سوی انسان ها به تالاب وارد می شود گزارشاتی تهیه می نماید و با استفاده از تحقیقاتی مانند مشخص کردن نوع خسارت میزان خسارت وارده را اعلام می کند. همچنین از انواع خسارت های طبیعی می توان به وقوع سیل، وقوع آتش سوزی و وقوع زمین لرزه و کم آبی و قحطی اشاره کرد. کارشناس می تواند نسبت به بلایای طبیعی که به تالاب خسارت وارد کرده هم تحقیق و بررسی نماید.
در واقع تالاب ها ظرفیتی دارند که اگر میزان آلاینده های ناشی از خسارات انسانی که داخل تالاب ها ریخته می شود بیش از حد مجاز باشد کارشناس می تواند میزان خسارت وارده را بر حسب میزان متر مکعب آلاینده بررسی و اعلام نماید. در خصوص میزان خسارت وارده به تالاب از طریق بلایای طبیعی کارشناس می تواند نسبت به علت و میزان متراژ آسیب دیده تحقیق نماید و طی گزارشات رسمی میزان خسارت وارد شده را اعلام نماید. برای مثال متاسفانه در سالهای اخیر بسیاری از تالابها محلی برای دفن زبالهای شهری و کشاورزی و یا صنعتی شده است که خسارات جبران ناپذیری به یافت گیاهی جانوری آن وارد شده است.
در نهایت کارشناس محیط زیست طبیعی با بررسی و شناخت تالاب با استفاده از آزمایشات گوناگون روی آب، خاک و گیاهان تالاب میزان دقیق آلاینده های وارد شده را اندازه گیری کرده و میزان خسارت وارد شده بر تالاب را بیان کند. چنانچه نوع خسارت وارد شده به تالاب احداث بنا در حریم تالاب باشد با بررسی متراژ و میزان مساحت ضایع شده میزان خسارت را اعلام نماید.